Maszynopis Dziennika „Marty Zyn” (Kijów, grudzień 1919-luty 1922) odnaleziony został w zbiorach rękopisów Biblioteki Publicznej przy ul. Koszykowej. Autorka (Marta Wołoszynowska (1867-1943), urodzona w majątku Serby koło Mohylewa Podolskiego, była nauczycielką, rysowniczką i malarką, a także utalentowaną obserwatorką otaczającej ją rzeczywistości. Publikowała także w prasie Dwudziestolecia artykuły dotyczące stosunków polsko-ukraińskich. Była też autorką powieści historycznej, również wydanej pod pseudonimem Marta Zyn. Maszynopis zapisków z Kijowa został przez nią sporządzony w latach trzydziestych na podstawie bieżących luźnych notatek z lat 1919-1922. W prezentowanej książce opublikowano wszystkie zachowane fragmenty, pokazujące w niezwykły sposób realia życia w Kijowie, Irpieniu, Buczy i Bojarce „pod bolszewikiem”.
Publikację Instytutu Historii PAN oraz „Biblioteki na Koszykowej” (Wydawnictwo IH PAN, 2024) przedstawią Edytorki:
Prof. Joanna Gierowska-Kałłaur, (Instytut Historii PAN), autorka m.in. nowatorskich monografii traktujących o polskiej polityce wschodniej w latach 1918-1920, jak też licznych artykułów opartych na nieznanych dotąd źródłach, a także fundamentalnych edycji źródłowych: Raporty Straży Kresowej 1919-1920. Ziem Północno-Wschodnich opisanie (2011), Dziennik Aleksandra Szklennika Wspomnienia o wydarzeniach w Wilnie i w kraju (2018-2019) - oraz wielu drobniejszych edycji źródłowych autorów takich, jak Józef Piłsudski, Walery Sławek, Tadeusz Schaetzel czy Stanisław Bułak-Bałachowicz.
Starszy kustosz Marta Parnowska, filolog klasyczny, wieloletni pracownik BP. Autorka biografii Generał Kazimierz Kardaszewicz : lekarz, bibliotekarz, humanista (2008) oraz artykułów z dziedziny bibliotekoznawstwa, redaktorka m.in. monografii Biblioteka na Koszykowej 1907-1997: zbiór prac poświęconych Bibliotece Publicznej m.st. Warszawy - Bibliotece Głównej (2008),
Głos zabiorą :
Recenzent: Prof. Mariusz Korzeniowski (UMCS), niestrudzony badacz losu polskiej ludności w guberniach ukraińskich i trudnych relacji polsko-ukraińskich w latach 1917–1921. Znawca zwłaszcza dziejów Polaków w Kijowie w latach 1905–1920 (m.in. autor nagradzanej i tłumaczonej na język ukraiński monografii zatytułowanej Za Złotą Bramą. Działalność społeczno-kulturalna Polaków w Kijowie w latach 1905–1920), cieszący się autorytetem i uznaniem również na gruncie międzynarodowym.
Pierwszy Dyskutant: Dr Henryk Bartoszewicz (AGAD), wnikliwy i dociekliwy znawca środowiska kijowskich Polaków oraz ich zapatrywań na otaczającą rzeczywistość w latach rewolucji i wojen, autor znakomitej biografii Roman Knoll, polityk i dyplomata (Wydawnictwo Sejmowe 2018) będzie starał się odpowiedzieć na pytanie- Czego „Marta Zyn” w publikowanym Dzienniku nie zapisała?
Organizatorzy: Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk oraz Biblioteka na Koszykowej
Miejsce: Biblioteka na Koszykowej, sala konferencyjna na I piętrze budynku Plomby
Termin: 20 maja 2025, godz. 11.00
W spotkaniu udział wezmą badacze zatrudnieni w Zakładzie Historii XX w IH PAN.
Wstęp wolny.